Daardoor was het een van de populairste feesten in het Romeinse Rijk. Saturnalia werd ook in Romeins Limburg gevierd, wat blijkt uit de archeologische vondsten rondom Corriovallum en de Romeinse villa's in de regio. De Saturnalia werden later, toen het Romeinse Rijk het christendom als enige toegestane geloof accepteerde, door de christenen overgenomen. Kerstmis is dus al zo oud als de Romeinen en hun tradities leven nog steeds voort in onze tijd.

‍

Het huis versieren

Huizen werden versierd met kransen en groenblijvende planten. Hulst was de meest gebruikte plant, omdat deze heilig was voor Saturnus. Slingers met rode bessen werden boven deuropeningen en ramen gehangen. Net als wij nu nog doen.

‍

Lichten en kaarsen

Tijdens het Saturnalia-feest werden waskaarsen en fakkels aangestoken, vergelijkbaar met de adventskaarsen die tegenwoordig worden gebruikt. De doorgaans donkere straten werden verlicht, zodat het feest tot diep in de nacht kon doorgaan. Herkenbaar toch?

‍

Gezelligheid thuis

De belangrijkste traditie van Saturnalia was het huisfeest, dat dagenlang kon duren! Het eten varieerde per huishouden, maar het was voor slaven een zeldzame gelegenheid om te genieten van het heerlijke eten en de wijn die normaal gesproken voorbehouden waren aan hun meesters. Tijdens het feest werd een jong varken geofferd in een tempel gewijd aan Saturnus, dat de volgende dag werd gegeten. Ook nu is het bij ons traditie om vrienden en familie uit te nodigen met Kerstmis voor een uitgebreide feestmaaltijd. Net als in de Romeinse tijd is er meestal veel eten, drinken, zijn er spelletjes en worden er verhalen over het afgelopen jaar gedeeld.

Cadeautjes geven

Vrienden en familie gaven ook geschenken aan elkaar, bijvoorbeeld kaarsen, maskers of poppen. Deze traditie komt voort uit het verhaal over Hercules. Een orakel had namelijk ooit voorspeld dat men jaarlijks een aantal mensenhoofden ter ere van Saturnus moest offeren. Toen hoorde welke wreedheden werden begaan, greep hij in. Hij stelde voor om de mensenhoofden te vervangen door aarden poppen en kaarsen. Vandaar kwam dus de traditie om deze geschenken cadeau te doen aan de gastheer als men uitgenodigd werd voor het diner. Of men gaf het aan mensen die het verdienden.

‍

Gelijkenis met Carnaval

Tijdens Saturnalia droegen de Romeinen speciale hoeden, pillei genaamd. Deze kegelvormige hoeden werden meestal door vrijgelaten slaven gedragen en stonden dus symbool voor vrijheid. De klederdracht was ook anders dan op andere feestdagen: de stijve toga werd vervangen door losse, makkelijke gewaden. Mensen dansten en zongen door de straten en de rollen tussen de sociale klassen wisselden. Wat in de rest van het jaar onvoorstelbaar was, kon tijdens de Saturnalia wel: meesters gedroegen zich als slaven en bedienden de slaven.

‍